W sercu regionu Kastylia-La Mancha, ojczyzny legendarnego bohatera dzieła Miguela de Cervantesa, jako uczestnicy projektu „Euro-engagement” i przedstawiciele Klastra Innowacji Społecznych wzięliśmy udział w dwudniowym spotkaniu poświęconym idei obywatelstwa Unii Europejskiej – szczególnie w kontekście życia na obszarach wiejskich. Wraz z nami byli tam przedstawiciele różnych środowisk: młodzieżowego, pedagogicznego i akademickiego z Bułgarii, Hiszpanii, Litwy, Rumunii i Włoch.

Jak to jest być Europejczykiem na wsi?
W Pozoamargo szukaliśmy odpowiedzi na pytanie, jak połączyć lokalną tożsamość z obywatelstwem unijnym i poczuciem przynależności do większej wspólnoty.

Już na początku wizyty zostaliśmy serdecznie przyjęci przez burmistrza Pozoamargo, który opowiedział nam o codziennym życiu w hiszpańskiej prowincji. Następnie, podczas warsztatów, zagłębialiśmy się w temat tożsamości europejskiej. Czym właściwie jest bycie Europejczykiem? Jak pogodzić lokalną tożsamość z przynależnością do większej wspólnoty? Wspólne dyskusje prowadziły nas przez zagadnienia dotyczące swobody przemieszczania się, udziału w demokracji oraz wartości, które łączą nas ponad granicami.

Popołudnie spędziliśmy przy farmie wiatrowej, gdzie mogliśmy zobaczyć, jak obszary wiejskie stają się liderami zielonej transformacji w Europie. Dzień zakończyliśmy wizytą w historycznym miasteczku Alarcón, nad którym góruje XIII-wieczny zamek z malowniczymi widokami.

Drugi dzień rozpoczęliśmy w najlepszy możliwy sposób – od działania w terenie. Wczesnym rankiem wyruszyliśmy na ekologiczny spacer z Pozoamargo do Casas de Guijarro. Uzbrojeni w rękawiczki i worki na śmieci, połączyliśmy piękno hiszpańskiego krajobrazu z praktycznym wolontariatem. Dla nas był to namacalny przykład, że najważniejsze zmiany często zaczynają się od małych, konkretnych kroków.

Kolejnym punktem programu była wizyta studyjna w lokalnej spółdzielni rolniczej, gdzie mogliśmy zobaczyć, jak wspólnoty wiejskie tworzą zrównoważone źródła utrzymania, dbając jednocześnie o zachowanie tradycyjnych metod produkcji. To nie tylko przedsiębiorstwa – to centra życia społecznego, które podtrzymują istnienie prowincji.

Sercem dnia były jednak konsultacje dotyczące polityk unijnych. Zastanawialiśmy się wspólnie, jak decyzje podejmowane w Brukseli wpływają na życie mieszkańców terenów wiejskich. Czy odpowiadają na rzeczywiste potrzeby takich społeczności jak Pozoamargo i Casas de Guijarro? A przede wszystkim – jak zapewnić, by głos obywateli był naprawdę słyszalny w procesie tworzenia polityk UE?

Dyskusje były intensywne i inspirujące. Przechodziliśmy od teorii do praktyki, a my coraz wyraźniej widzieliśmy, jak decyzje zapadające na poziomie europejskim przekładają się na codzienność ludzi żyjących na wsi. Popołudniowa sesja pozwoliła nam zebrać wnioski i opracować wspólną wizję tego, czego najbardziej potrzebują lokalne społeczności od europejskiego systemu zarządzania.

Podczas pobytu odwiedziliśmy również manufakturę organicznej oliwy z oliwek – jeden z symboli regionu Kastylia-La Mancha. Mieliśmy okazję spotkać się z lokalnymi przedsiębiorcami, którzy z powodzeniem rozwijają swoje firmy, z przedstawicielami władz Pozoamargo i Casas de Guijarro, a także z reprezentantką wydziału kultury rządu regionu.

Te niewielkie społeczności imponują nam swoją aktywnością – zarówno w pielęgnowaniu tradycji, jak i w realizowaniu nowoczesnych inicjatyw. Wyjazd przypomniał nam, że obszary wiejskie nie są jedynie tłem Europy – stanowią aż 80% jej terytorium i odgrywają kluczową rolę w budowaniu zrównoważonej przyszłości kontynentu. Wyzwania, takie jak wyludnienie czy ograniczony dostęp do usług, są realne, ale równie realny jest potencjał innowacji i pozytywnych zmian.

Pozoamargo i Casas de Guijarro to dla nas idealne miejsca, by uczyć się hiszpańskiego od mieszkańców i na własne oczy zobaczyć, jak można łączyć obywatelstwo europejskie z lokalną tożsamością – w krainie Don Kichota.