Życie demokratyczne i zaangażowanie

Samorząd • Budżet obywatelski • Konsultacje • Wolontariat

Grupa: 18–30 lat | Czas: 180 minut | Uczestnicy: 15–20 osób

🎯
7
Materiałów ZD1-ZD7
⏱️
5
Modułów warsztatowych
📝
3
Pisma do ćwiczeń
🤝
1
Symulacja konsultacji

🎯 Cel warsztatu

Uczestnicy rozumieją, jak w praktyce wpływać na sprawy lokalne: kto za co odpowiada (gmina/powiat/województwo), czym jest budżet obywatelski i konsultacje społeczne, jak napisać petycję/wniosek o informację publiczną, jak nawiązać kontakt z radnym/urzędnikiem, oraz jak zacząć wolontariat w społeczności.

📊 Logika warsztatów

🗺️

Mapa instytucji

Kto za co odpowiada

🛤️

Ścieżki wpływu

Jak działać

📝

Piszemy pisma

3 krótkie formy

🗣️

Symulacja

Konsultacje

📅

Plan 30 dni

Mapa partnerów

Punkty 1. Dobór ścieżki do sprawy (ZD2) Nie potrafi dopasować narzędzia do sprawy Dobiera ścieżkę z pomocą, podstawowe uzasadnienie Samodzielnie dobiera właściwą ścieżkę, przekonujące uzasadnienie ___/2 2. Jakość pism (ZD3) Pismo niekompletne, niejasne Pismo zawiera podstawowe elementy, język prosty Pismo kompletne, konkretne, gotowe do wysłania ___/2 3. Argumenty w konsultacjach (ZD5) Argumenty emocjonalne, bez faktów Argumenty częściowo oparte na faktach Argumenty merytoryczne, konkretne, z propozycją zmiany ___/2 4. Realność planu 30 dni (ZD7) Plan nierealistyczny lub bardzo ogólny Plan częściowo konkretny, możliwy do realizacji Plan konkretny, realistyczny, z terminami i osobami ___/2 5. Współpraca w grupie Bierny udział, nie wnosi do dyskusji Aktywny udział, wspiera innych Lider dyskusji, pomaga innym, konstruktywny ___/2 SUMA PUNKTÓW ___/10

📈 INTERPRETACJA WYNIKÓW:

0-3 punkty

POCZĄTEK

Potrzebujesz więcej praktyki i wsparcia

4-7 punktów

SOLIDNIE

Masz podstawy, rozwijaj umiejętności

8-10 punktów

GOTOWOŚĆ

Jesteś gotowy/a do działania!

💡 PLAN ROZWOJU (dla wyników 0-7 pkt):

Jeśli masz trudności z:

👨‍🏫 Przewodnik dla trenera

✅ Lista kontrolna (przed/po warsztatach)

+

📋 PRZED WARSZTATAMI:

  • ☐ Wydruki ZD1–ZD7 (po 1 egz./osobę)
  • ☐ Przykładowe ogłoszenia konsultacji i regulaminy BO (fikcyjne)
  • ☐ Przygotowanie Mentimeter (3 pytania PRE/POST)
  • ☐ Timer/stoper
  • ☐ 2 flipcharty + markery
  • ☐ Projektor + laptop
  • ☐ Sala w układzie "podkowa" + 4 stoliki
  • ☐ Sprawdzenie lokalnych regulaminów BO i konsultacji

📋 PO WARSZTATACH:

  • ☐ Zdjęcia wytworów (bez danych osobowych)
  • ☐ Zapis wyników Mentimeter PRE/POST
  • ☐ Lista deklaracji "1 krok/7 dni" do follow-up
  • ☐ Wypełnienie rubryk ZD-R
  • ☐ Notatki do raportu (frekwencja, zaangażowanie, trudności)
  • ☐ Sprzątanie materiałów i sali

🌟 Dobre praktyki prowadzenia

+

⚖️ NEUTRALNOŚĆ I SZACUNEK:

  • Pracujemy na faktach, nie opiniach politycznych
  • Unikamy etykietowania osób, partii, grup
  • Szanujemy różne punkty widzenia
  • Koncentrujemy się na procesach, nie na konkretnych decyzjach

🗣️ PROSTY JĘZYK (A2–B2):

  • Zdania krótkie, maksymalnie 15 słów
  • Tłumacz pojęcia: "petycja to prośba do urzędu"
  • Używaj przykładów z życia codziennego
  • Sprawdzaj zrozumienie: "Czy to jest jasne?"

🔒 DANE OSOBOWE:

  • Nie publikuj prywatnych danych w ćwiczeniach
  • Używaj fikcyjnych adresów i nazwisk
  • Zawsze dodawaj kontakt do odpowiedzi w pismach
  • Informuj o prawie do anonimowości w konsultacjach

🌉 MOSTY DO INNYCH SCENARIUSZY:

  • Fact-checking (scen. 04) - sprawdzanie informacji przed argumentacją
  • Komunikacja asertywna (scen. 03) - rozmowy z urzędnikami
  • Praca w PL (scen. 09) - prawa pracownicze w NGO
  • Cyberbezpieczeństwo (scen. 15) - bezpieczne działanie online

🔄 Adaptacje i plan B

+

🌍 BARIERA JĘZYKOWA:

  • Wersje szablonów A2–B2 z tłumaczeniami słów kluczowych PL↔UA
  • Pary mieszane językowo (PL+UA)
  • Słowniczek pojęć w dwóch językach
  • Więcej czasu na wyjaśnienia

👥 MAŁA GRUPA (≤10 osób):

  • Więcej pracy 1:1 nad pismami
  • Dłuższa symulacja konsultacji (każdy zabiera głos)
  • Wspólne wypełnianie ZD6–ZD7
  • Więcej czasu na dyskusję i pytania

⏰ MNIEJ CZASU (120 minut):

  • M1: 20' (zamiast 30')
  • M2: 20' (zamiast 32')
  • M3: 25' (zamiast 32')
  • M4: 25' (zamiast 30')
  • ZD6–ZD7 jako praca domowa
  • Krótszy icebreaker (5')

⏰ WIĘCEJ CZASU (+30 minut):

  • Dodaj moduł "Spotkanie z radną/radnym/NGO"
  • 20' Q&A z gościem
  • Dłuższa symulacja konsultacji
  • Więcej czasu na pisanie pism

💻 WERSJA ONLINE:

  • Breakout rooms dla pracy w grupach
  • Jamboard/Miro do współpracy
  • Krótsze bloki (max 20')
  • Więcej przerw (co 45')

🚨 Rozwiązywanie problemów

+

😴 NISKA ENERGIA GRUPY:

  • Krótka przerwa ruchowa (2-3')
  • Zmiana układu miejsc
  • Konkretne przykłady z lokalnej społeczności
  • Pytania otwarte: "Kto miał podobną sytuację?"

🗣️ DOMINUJĄCA OSOBA:

  • "Dziękuję za opinię, posłuchajmy innych"
  • Praca w małych grupach
  • Pisemne odpowiedzi przed dyskusją
  • Rotacja ról w ćwiczeniach

🤐 CICHA GRUPA:

  • Praca w parach przed plenum
  • Pytania zamknięte na początek
  • Przykłady osobiste trenera
  • "Kto chce podzielić się jednym słowem?"

😕 SCEPTYCYZM WOBEC URZĘDÓW:

  • Uznaj emocje: "Rozumiem frustrację"
  • Skup się na procesach, nie osobach
  • Podaj pozytywne przykłady z innych miast
  • Zacznij od małych, realnych kroków

⏰ BRAK CZASU:

  • Priorytet: M1, M3, ZD7 (mapa, pisma, plan)
  • Skróć dyskusje, więcej pracy indywidualnej
  • Wyślij materiały mailem po warsztatach
  • Zaproś na follow-up online

📊 Ewaluacja i wskaźniki

📱 Pytania Mentimeter (PRE i POST)

1

Wiedza o kompetencjach

"Wiem, do kogo napisać w sprawie drogowej/edukacyjnej/mieszkaniowej."

Skala: 1-5 (wcale nie wiem → wiem bardzo dobrze)
2

Umiejętności pisania

"Umiem przygotować krótką petycję i wniosek o informację."

Skala: 1-5 (wcale nie umiem → umiem bardzo dobrze)
3

Znajomość narzędzi

"Znam 2 sposoby udziału w decyzjach lokalnych (BO/konsultacje)."

Skala: 1-5 (nie znam → znam bardzo dobrze)

📋 Wytwory do oceny

📝 ZD3

3 pisma (petycja, wniosek, prośba)

🗣️ ZD5

Stanowiska w symulacji konsultacji

🗺️ ZD6

Mapa partnerów

📅 ZD7

Plan 30 dni

📈 Wskaźniki do raportu

📊 Wskaźniki ilościowe:

  • Liczba uczestników: ___/20
  • Frekwencja przez cały warsztat: ___%
  • Liczba wypełnionych ZD-R: ___
  • Średnia punktów ZD-R: ___/10
  • Liczba deklaracji "1 krok/7 dni": ___

📈 Wskaźniki jakościowe:

  • Poprawa w Mentimeter PRE→POST
  • Jakość wytworów (ZD3, ZD5)
  • Zaangażowanie w dyskusje
  • Realność planów 30 dni
  • Satysfakcja uczestników (1-5)

🎯 Cel sukcesu:

Min. 70% uczestników osiąga 4+ punktów w ZD-R i deklaruje konkretny krok w ciągu 7 dni.